Πύρινες στήλες, φωτεινές σφαίρες, φλεγόμενα σύννεφα, ξαφνικές λάμψεις: αυτά είναι τα μυστηριώδη φωτεινά σημάδια της γης πριν και κατά τη διάρκεια των πιο ισχυρών σεισμικών δονήσεων. Ακόμη και στον πρόσφατο σεισμό της Λ’ Άκουιλα στην Ιταλία παρατηρήθηκαν κοκκινωπά σύννεφα, παράξενα νέφη και άλλα ασυνήθιστα φαινόμενα...
Τι ήταν; Είναι δύσκολο να πει κανείς, γιατί αυτά τα «σεισμικά φώτα» είναι μακρινά, διαρκούν για λίγες στιγμές και δεν αναφέρονται στις επιστημονικές καταγραφές. Υπάρχουν και άλλα μη κανονικά φαινόμενα, όπως για παράδειγμα ιριδίζοντα σύννεφα που συχνά συνοδεύουν τους πιο έντονους σεισμούς.
Τα φαινόμενα αυτά δεν είναι αποδεκτά από τους επιστήμονες, ενώ η φράση «σεισμικά φώτα» δεν αποτελεί επίσημο όρο. Οι μαρτυρίες ωστόσο είναι αναρίθμητες.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, περιγράφοντας ένα σεισμό που συνέβη κοντά στη Μόντενα το 89 π.Χ., μίλησε για φλόγες και καπνό που «εκσφενδονίζονταν στον ουρανό». Το 1600, κοντά στην Αρεκίπα (Περού), εμφανίστηκαν πολλές φωτεινές σφαίρες μετά από μια ηφαιστειακή έκρηξη την οποία ακολούθησε και ένας σεισμός. Ακόμη και ο Γερμανός φιλόσοφος Εμμάνουελ Καντ αναφέρθηκε σε πολυάριθμες μαρτυρίες για παράξενα φαινόμενα, όπως τρελαμένες πυξίδες, εκτυφλωτικά φώτα ή χρώματα στην ατμόσφαιρα πριν από σεισμούς. Ο Καντ καταλήγει πως τα αίτια των σεισμών φαίνεται να επεκτείνουν την επίδρασή τους και στην ατμόσφαιρα.
Ο Φρίντμαν Φρόιντ ανέπτυξε πρόσφατα μια άλλη θεωρία. «Όταν τα πετρώματα υφίστανται πίεση, ενεργοποιούν φορείς ηλεκτρικών φορτίων (οπές, δηλαδή θετικά φορτία εξαιτίας της απουσίας ηλεκτρονίων)», λέει ο Φρόιντ. «Στις συνθήκες αυτές, τα πετρώματα, που κανονικά είναι κακοί αγωγοί (μονωτές), γίνονται καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού. Τα ηλεκτρικά αυτά πεδία έλκουν ηλεκτρόνια από τα μόρια του αέρα, φορτίζοντάς τα με ηλεκτρισμό και παράγοντας φωτεινές λάμψεις γνωστές και ως στέμμα».
Μια άλλη πρόσφατη υπόθεση είναι πως κάποιες αστραπές και λάμψεις στον ουρανό παράγονται από διαρροές ραδόνιου, ένα ραδιενεργό αέριο που απελευθερώνεται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα σεισμό. Η ακτινοβολία που παράγεται από το ραδόνιο φορτίζει ηλεκτρικά τον αέρα πλησίον του επίκεντρου, δημιουργώντας ένα φαινόμενο παρόμοιο με λάμπα από νέον.
Παρά τις μαρτυρίες, η προέλευση αυτών των μυστηριωδών φώτων δεν είναι ακόμη γνωστή. Η πιο εύλογη υπόθεση είναι πως τα διαφορετικά φαινόμενα έχουν διαφορετική προέλευση. Οι φλόγες, για παράδειγμα, ενδέχεται να προκαλούνται από εύφλεκτα αέρια που εκλύονται από το έδαφος που παραμορφώνεται από το σεισμό. Πράγματι, η εμφάνισή τους συχνά συνοδεύεται από καπνό και οσμή θείου και βιτουμένιου.
Οι φωτεινές σφαίρες, αντίθετα, ενδέχεται να αποτελούν ιδιαίτερα γεωφυσικά φαινόμενα, ή ίσως ακόμη και «απλές» σφαιρικές λάμψεις. Οι λάμψεις και τα φωτεινά νέφη, ίσως ακόμη και κάποιες σφαίρες, εν τέλει, είναι πιθανόν ηλεκτρικής φύσης και ενδέχεται να προέρχονται από το υπέδαφος, όπου κατά τη διάρκεια του σεισμού τα πετρώματα υφίστανται τεράστιες πιέσεις.