Ο Δανός με τα παγωμένα μπλε μάτια είναι ένας κατά συρροήν οικονομικός δολοφόνος - τίποτα λιγότερο απ' αυτό...
Ο Πολ Ματίας Τόμσεν εκτελεί με ψυχρό τρόπο τις χώρες που αναλαμβάνει να «βοηθήσει» και τις φέρνει στο χείλος της αβύσσου.
Ενίοτε, ανάλογα με τις εντολές που λαμβάνει, φροντίζει να τους δίνει και μια σπρωξιά στην πλάτη, όπως έκανε με την πολύπαθη Γιουγκοσλαβία, η οποία, μετά το πέρασμα του Τόμσεν απ' το Βελιγράδι, απλά... εξαφανίστηκε.
Εδωσε τη θέση της σε μια σειρά από αδύναμα κράτη, εκ των οποίων το ένα είναι επίσημο προτεκτοράτο της ΕΕ (Κόσοβο), και άλλα -όπως η Βοσνία και το Μαυροβούνιο- βρίσκονται σε ένα καθεστώς ημιαποικιακό.
Γεννημένος σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη στο νότιο τμήμα της χερσονήσου της Γιουτλάνδης, το Ααμπενράα, το 1955, αλλά μεγαλωμένος στην Κοπεγχάγη, ο Τόμσεν προέρχεται από δεξιά οικογένεια. Σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο της δανικής πρωτεύουσας, σε μια εποχή που η νεοφιλελεύθερη οικονομική θεωρία του Φρίντμαν έκανε αίσθηση στους ακαδημαϊκούς κύκλους και μετατρεπόταν ταχέως, ελέω των πετρελαϊκών κρίσεων και του στασιμοπληθωρισμού, σε νέα ορθοδοξία. Στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ο Τόμσεν έπιασε την πρώτη του δουλειά αφού τελείωσε το μεταπτυχιακό του. Ηταν 1979 κι ο Τόμσεν μόλις 24 ετών.
Το 1982, το νεοφιλελεύθερο ζιζάνιο απ' τη Δανία μεταφυτεύθηκε στο ιδανικό έδαφος για να ανθήσει, το ΔΝΤ. Πέρασαν περίπου πέντε χρόνια μαθητείας του για να ανατεθεί στον Τόμσεν συγκεκριμένο πεδίο εργασίας. Ηταν η Γιουγκοσλαβία, η οποία μέχρι το τέλος της ενασχόλησής του με αυτή είχε μεταμορφωθεί σε πεδίο μαχών, σφαγών, γενοκτονίας και «ανθρωπιστικών» βομβαρδισμών. Ηταν 1987, η ίδια χρονιά που ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς αναδείχθηκε στην προεδρία του σερβικού Κ.Κ.
Επιβεβαιώνοντας τους θρύλους που θέλουν τους βρικόλακες να χρειάζονται πρόσκληση για να μπουν στο σπίτι των θυμάτων τους, έτσι και η παρουσία του ΔΝΤ στη Γιουγκοσλαβία είχε νομιμοποιηθεί από τότε που η βαλκανική χώρα ζήτησε δάνεια κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, εν μέσω κρίσης και πάλι.
Πέρα απ' την εξασφάλιση ρευστότητας, οι προσδοκίες απ' τη στροφή προς το ΔΝΤ αφορούσαν και στην τιθάσευση του πληθωρισμού (περίπου 20% στα τέλη της δεκαετίας του 70) δια της άρσης των εμπορικών φραγμών εκ μέρους της Δύσης (η Γιουγκοσλαβία ήταν αποκλεισμένη και απ' τις χώρες του «υπαρκτού»).
Το 1981 το εξωτερικό χρέος της Γιουγκοσλαβίας είχε αγγίξει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Από το 1982, σε συνεργασία με τη Λέσχη των Παρισίων, τους επίσημους δανειστές της Γιουγκοσλαβίας (δυτικά κράτη), το ΔΝΤ ανέλαβε τη στενή επιτήρηση της οικονομίας της χώρας, έως ότου αυτή οδηγήθηκε στη διάσπαση.
Επικεφαλής
Μεταξύ 1990 και 1991, μέχρι το ξέσπασμα του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου δηλαδή, ο Τόμσεν διετέλεσε επικεφαλής της μόνιμης αντιπροσωπείας του Ταμείου στο Βελιγράδι. Στην πρώτη του μεγάλη αποστολή, ο Δανός ανέλαβε να ολοκληρώσει ένα προμελετημένο έγκλημα - την αποσταθεροποίηση της Γιουγκοσλαβίας.
Κάνοντας μια ανασκόπηση στην καριέρα του Τόμσεν και τους σταθμούς της σε άλλες χώρες της παλιάς γιουγκοσλαβικής επικράτειας (Σλοβενία, FYROM), τη Ρουμανία, τη Ρωσία, αλλά και την Ισλανδία, μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι πρόκειται για ένα είδος σύγχρονου Ιμπραήμ - αφήνει πίσω του καμένη γη. Απ' τα παραπάνω κράτη, μόνο δύο αντιμετωπίζουν με αισιοδοξία το μέλλον και είναι εκείνα που κατόρθωσαν να απαλλαγούν γρήγορα απ' την παρουσία και την επιρροή του Τόμσεν και των άλλων οικονομικών δολοφόνων.
Η Ρωσία επί Πούτιν κατόρθωσε να ξεπληρώσει εύκολα τα δάνεια του ΔΝΤ όταν ανέκτησε τον έλεγχο επί του εθνικού πλούτου, το ξεπούλημα του οποίου είχε ενθαρρύνει το ΔΝΤ και ο ίδιος ο Τόμσεν (μεταξύ 1998-2000).
Απ' τα καλοφροντισμένα -πλην όμως κοφτερά- νύχια του Τόμσεν κατάφερε να επιζήσει και η Ισλανδία. Οι κάτοικοι εκεί φρόντισαν -κόντρα στην ασφυκτική διεθνή πίεση- να απορρίψουν δύο φορές, μέσω δημοψηφίσματος, τις προτάσεις του Ταμείου που μετέφερε ο Τόμσεν. Αν θέλει και «ο άγιος φοβέρα», το ίδιο ισχύει για το ΔΝΤ, όπως απέδειξαν οι Ισλανδοί, που εγκατέλειψαν τα σχέδιά του για μόνιμη κηδεμονία της αρκτικής χώρας. Αντίθετα, Ρουμανία, Σλοβενία, ΠΓΔΜ και -φυσικά- Σερβία είναι ακόμα ανήμπορες να σταθούν στα πόδια τους μετά τη δηλητηριώδη μετάγγιση της τεχνογνωσίας του Τόμσεν. Η φτώχεια θεριεύει, η εργατική νομοθεσία έχει αντικατασταθεί απ' τον νόμο της ζούγκλας, η εξωτερική πολιτική τους υπαγορεύεται απ' τους δανειστές, έχουν με λίγα λόγια μεταμορφωθεί σε «ζόμπι» του ΔΝΤ και των άλλων διεθνών και υπερκρατικών οργανισμών. Αποστολή εξετελέσθη, κ. Τόμσεν...
Η πρώτη αποστολή - Βοήθησε στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας
Το ΔΝΤ στη Γιουγκοσλαβία απαίτησε «δομικές μεταρρυθμίσεις». Οι επιπτώσεις ήταν άμεσες. Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης που μεταξύ 1966-79 ήταν 7,1%, έπεσε στο 2,8% μεταξύ 1980-87. Στα χρόνια του Τόμσεν μάλιστα ο ρυθμός ανάπτυξης μηδενίστηκε το 1987-88. Το 1989 ζητήθηκαν νέα μέτρα λιτότητας, τα οποία δέχτηκε η κυβέρνηση. Η οικονομία κατακρημνίστηκε -το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 10,6% το 1990- ενώ η ανεργία έφτασε το 20%. Οι απεργίες συντάραξαν όλη τη χώρα με τα συνδικάτα ενωμένα πέρα από εθνικές διαφοροποιήσεις.
Η κυβέρνηση με μία ολομέτωπη εκστρατεία προπαγάνδας, «έσπειρε» φήμες που δηλητηρίασαν το κλίμα μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων και τελικά έκαμψαν τις διεκδικήσεις. Αρπάζοντας την ευκαιρία, στα τέλη του 1990 αρκετές χώρες, όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, αρνήθηκαν τη μεταφορά πόρων της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ και άλλων οργανισμών προς τη χώρα και αποφάσισαν να διαθέτουν κονδύλια απευθείας στις κυβερνήσεις των ομόσπονδων κρατιδίων απαιτώντας να διεξαχθούν σε αυτά εκλογές. Ηταν το φιτίλι του πολέμου και η απαρχή μετατροπής του Μιλόσεβιτς από χαϊδεμένο παιδί σε παρία της διεθνούς κοινότητας.
Φήμες και αλήθειες - Ο Πολ, η TV και η γνωστή ρεπόρτερ
Ο «ωραίος Πολ», από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα, πριν από 2,5 χρόνια, φάνηκε ότι είναι ένας αρκετά ιδιαίτερος άνθρωπος.
Τεχνοκράτης του ΔΝΤ αλλά με πολιτική προσέγγιση στα πράγματα, Δανός στην καταγωγή αλλά με μεσογειακό στυλ, με εμφάνιση που καθόλου δεν παρέπεμπε σε «μουχλιασμένο γραφειοκράτη» που έχει κάνει την καριέρα του στους σκοτεινούς διαδρόμους των διεθνών οργανισμών. Υπήρξαν κατά καιρούς φήμες ότι ο ελληνικός τρόπος ζωής τον «άγγιξε», ότι του άρεσε το πολυτελές «lifestyle», ότι σε μια-δυο βραδινές εξόδους (πάντα με παρέα άλλους τεχνοκράτες της «τρόικας») ξέφυγε από το «πρωτόκολλο», ότι οι θάλασσες της Ελλάδας τον γοήτευσαν, έστω και οι πισίνες πολυτελών ξενοδοχείων, όταν ο χρόνος δεν του έφτανε.
Ιδιαίτερη σχέση
Τίποτα όμως απ' όλα αυτά δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Ούτε ένα «ενσταντανέ» ούτε μία φωτογραφία από «παπαράτσι». Ακόμη και φήμες για την προσωπική του ζωή κυκλοφόρησαν πολλές, αλλά όλες έμειναν απλώς φήμες. Η πιο επίμονη φήμη λέει ότι έχει αναπτύξει μία ιδιαίτερη σχέση, που κρατάει σχεδόν δύο χρόνια, με γνωστή τηλεοπτική δημοσιογράφο, την οποία οι ανάγκες της κάλυψης του ρεπορτάζ της τρόικας την έφεραν κοντά στις πηγές του «γοητευτικού Πολ».
Κάποιοι μιλούν για στενή προσωπική σχέση, η οποία, με τον χρόνο, ξέφυγε από τα όρια του «απολύτως επαγγελματικού». Τίποτα όμως απ' όλα αυτά δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Και να μην ισχύει κιόλας μπορεί. Αλλωστε και τι μας νοιάζει; Ο κάθε τεχνοκράτης που έρχεται στην Ελλάδα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Και μακάρι οι άνθρωποι να χαίρονται τη ζωή και να περνούν καλά.
Το θέμα είναι να βοηθούν τη χώρα μας, να μη λειτουργούν ως «τιμωροί» και «εκδικητές» και κάπου κάπου να μας αποτυπώνουν σε μια θετική «Εκθεση Προόδου».Ολα τα άλλα είναι φθηνά κουτσομπολιά. Τη «δόση» μας θέλουμε, αγαπητέ Πολ. Και αν την πάρουμε, δικαιούσαι όσες «δόσεις» καλής ζωής θέλεις από τη χώρα μας.
Λένε πολλά
Για τον Πολ Τόμσεν υπήρξαν κατά καιρούς πολλές φήμες. Οτι ο ελληνικός τρόπος ζωής τον «άγγιξε», ότι του άρεσε το πολυτελές «lifestyle», ότι σε μια-δυο βραδινές εξόδους ξέφυγε από το «πρωτόκολλο».
Ακόμα ψάχνουν τα 5 δισ. $
Επί των ημερών του Τόμσεν στη Ρωσία (μεταξύ 1998-2000), το ένα τέταρτο των κονδυλίων που παρείχε το ΔΝΤ στη χώρα εξαφανίστηκε σε τσέπες ολιγαρχών-εκλεκτών του Γέλτσιν και των Αμερικανών. Πάνω από 5 δισ. δολάρια, για τα οποία, περιέργως (;), ουδείς μάλωσε τον Τόμσεν, ο οποίος επέστρεψε ως μόνιμος αντιπρόσωπος του ΔΝΤ στη Μόσχα μεταξύ 2001-2004. Σε αυτό το διάστημα, οι παρεμβάσεις του ήταν πάντα εναντίον των προσπαθειών της ρωσικής κεντρικής τράπεζας να ελέγξει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και των δημόσιων επενδύσεων που αύξησε ο Πούτιν. Γράφει ο Νικήτας Κουριδάκης
