Δύο αρχαία τεχνητά μεγάλα δάχτυλα του ποδιού, το ένα εκ των οποίων βρέθηκε στο πόδι μιας μούμιας, υποδηλώνουν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν επινοήσει προσθετικά μέλη του σώματος.
Τώρα, για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν 3.000 χρόνια, οι ερευνητές ζήτησαν από εθελοντές να «περπατήσουν όπως ένας Αιγύπτιος» (Walking like an Egyptian) όπως ονόμασαν την έρευνά τους, διαπιστώνοντας πως τα προσθετικά δάκτυλα όντως βοηθούσαν όποιον είχε χάσει τα δικά του, ιδίως όταν φορούσε σανδάλια.
Στόχος των ερευνητών, με επικεφαλής την δρα Τζάκλιν Φιντς, από το Κέντρο Βιοϊατρικής Αιγυπτιολογίας του πανεπιστημίου, ήταν να διαπιστώσουν εάν τα δύο δάκτυλα ήταν όντως λειτουργικά.
Το πρώτο είχε κατασκευαστεί από ξύλο και δέρμα, χρονολογείται μετά 950 και 710 π.Χ., είχε βρεθεί στη μούμια μιας γυναίκας κοντά στο Λούξορ της Αιγύπτου και φυλάσσεται στο Μουσείο του Καΐρου.
Το δεύτερο δάκτυλο χρονολογείται πριν από το 600 π.Χ., είναι μέρος της συλλογής Greville Chester του Μουσείου Φιτζγουίλιαμ στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, και είναι κατασκευασμένο από καρτονάζ (είναι ένα μίγμα από λινό, κόλλα και γύψο).
Και τα δύο έχουν έντονα σημάδια φθοράς, ενώ τα χαρακτηριστικά του σχεδίου τους υποδηλώνουν ότι ήταν κάτι περισσότερο από προσθήκες για αισθητικούς λόγους.
«Αρκετοί ειδικοί έχουν εξετάσει αυτά τα δάκτυλα και έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως πιθανότατα αποτελούν τις πιο παλιές προσθετικές συσκευές στον κόσμο», δήλωσε η δρ Φιντς.
«Ξέρουμε καλά ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι κατασκεύαζαν τεχνητά μέλη του σώματος για την ταφή των νεκρών τους, αλλά η φθορά των συγκεκριμένων σε συνδυασμό με το σχήμα τους υποδηλώνουν ότι τα χρησιμοποιούσαν άνθρωποι για να μπορούν να περπατούν».
Η έρευνα
Για να διεξάγουν την έρευνά τους, η δρ Φιντς και οι συνεργάτες της επιστράτευσαν δύο εθελοντές που είχαν χάσει το μεγάλο δάκτυλο από το δεξιό πόδι τους.
Οι εθελοντές δοκίμασαν αντίγραφα των αιγυπτιακών δακτύλων, καθώς και αντίγραφα των δερμάτινων σανδαλιών που συνήθως φορούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι.
Οι απαιτούμενες δοκιμές έγιναν στο Εργαστήριο Gait του Κέντρου Αποκατάστασης & Έρευνας Επιδόσεων του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο Σάλφορντ.
Από κάθε εθελοντή ζητήθηκε να διασχίσει 10 μέτρα περπατώντας ξυπόλυτος, στη συνέχεια με τα δικά του παπούτσια και μετά φορώντας τα προσθετικά μέλη, με και χωρίς τα σανδάλια.
Η κίνηση των εθελοντών καταγράφηκε σε 10 διαφορετικές κάμερες, ενώ οι πιέσεις κάθε βηματισμού τους μετρήθηκε με ένα ειδικό χαλάκι.
Το όλο πείραμα πραγματοποιήθηκε πολλές φορές και στο τέλος αναλύθηκαν οι δέκα καλύτερες δοκιμές. Η βάδιση των εθελοντών στο δεξιό, ακρωτηριασμένο πόδι, συγκρίθηκε με εκείνη του αριστερού τους ποδιού.
Τα ευρήματα
Οι ερευνητές εξεπλάγησαν από το πόσο καλά περπατούσαν οι εθελοντές τους με τα προσθετικά δάκτυλα, αν και ο ένας περπάτησε πολύ καλύτερα από τον άλλο.
Οι λήψεις από τις κάμερες αποκάλυψαν πως όταν φορούσε το μέλος από καρτονάζ, ο ένας από τους εθελοντές πέτυχε το 87% της κάμψης του ποδιού που επιτύγχανε με το αριστερό, υγιές πόδι του.
Με το προσθετικό δάκτυλο από ξύλο και δέρμα, πέτυχε το σχεδόν 78% της αριστερής κάμψης.
Παραδόξως, η ικανότητα χρήσεως του προσθετικού δακτύλου δεν ήταν τόσο καλή όταν ο εθελοντής περπατούσε ξυπόλυτος, όσο ήταν όταν φορούσε το αντίγραφο του αρχαίου σανδαλιού.
Ο δεύτερος εθελοντής παρήγαγε το 60-63% της κάμψης όταν φορούσε τα αντίγραφα, με ή χωρίς σανδάλια.
Επιπλέον, και στους δύο εθελοντές οι πιέσεις στην πτέρνα δεν ήταν υψηλές όταν φορούσαν τα προσθετικά δάκτυλα, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα τεχνητά δάκτυλα δεν τους προκαλούσαν ενοχλήματα που θα μπορούσαν να τραυματίσουν τους ιστούς των ποδιών τους.
Αντιθέτως, όταν φορούσαν τα αντίγραφα των σανδαλιών δίχως τα προσθετικά δάκτυλα, οι πιέσεις στο πέλμα τους αυξάνονταν κατακόρυφα.
Όταν, πάντως, οι ερευνητές ρώτησαν τους εθελοντές πως ένιωθαν περπατώντας με τα τεχνητά δάκτυλα, και οι δύο είπαν ότι αισθητικά τους άρεσε περισσότερο το δάκτυλο από καρτονάζ, αλλά πολύ πιο άνετα ένιωθαν στο πόδι τους το δάκτυλο από ξύλο και δέρμα – και μάλιστα ο ένας είπε ότι ευχαρίστως θα το φορούσε στην καθημερινή του ζωή.
Τα ευρήματα αυτά, σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη φθορά στα πρωτότυπα δάκτυλα, υποδηλώνουν ότι τα προσθετικά δάκτυλα δεν είχαν κατασκευαστεί για αισθητικούς σκοπούς, αλλά για να βοηθούν τους χρήστες τους να περπατούν άνετα με τα σανδάλια τους.
Η μελέτη δημοσιεύεται στην «Επιθεώρηση Προσθετικής & Ορθοτικής» (JPO). ΠΗΓΗ
