Αφήνοντας φυσικά το στίγμα τους στην κοινωνία, με τον κόσμο να μένει αποσβολωμένος! Και όχι, όμοιές τους δεν έχουν υπάρξει έκτοτε.
Είτε μιλάμε για τον αγύρτη του γερμανικού στρατού είτε για τη σκανδαλώδη ιστορία της τρίτης ιστορικής πτήσης, είτε τέλος για τον πόλεμο των κόσμων(!), η αυγή του 20ού αιώνα αποτέλεσε την καλύτερη αφορμή για μια σειρά από πλακατζήδες που θέλησαν να γελοιοποιήσουν τις εύπιστες μάζες.
Χωρίς άλλη καθυστέρηση λοιπόν, ας δούμε τις απολύτως καλύτερες φάρσες (και απάτες) που συγκλόνισαν τον κόσμο από το 1900-1938!
Αεροπλανική φάρσα - 1909
Τα αεροπλάνα ήταν μεγάλη δουλειά στις αρχές του 20ού αιώνα. Η απειροελάχιστη νύξη για μια πετυχημένη πτήση έφτανε για να κάνει τους δημοσιογράφους να τσακωθούν λυσσαλέα για μια αποκλειστική συνέντευξη με τον πιονέρο πιλότο! Και αυτό ακριβώς έκανε ο χιουμορίστας Wallace Tillinghast, αντιπρόεδρος της κατασκευαστικής εταιρίας Worcester της Μασαχουσέτης το πρωί, μαθητευόμενος πιλότος το βράδυ. Τον Δεκέμβριο του 1909 λοιπόν, η έγκριτη εφημερίδα Boston Herald ανέφερε ότι ο Tillinghast είχε κατασκευάσει το πλέον προωθημένο αεροσκάφος που είχε δει ποτέ ο κόσμος: ικανό να αγγίζει ταχύτητες 200 χλμ/ώρα και να μεταφέρει το αστρονομικό νούμερο των τριών επιβατών! Μέχρι στιγμής, οι μόνες πετυχημένες πτήσεις ήταν αυτές των αδελφών Ράιτ το 1903 και η αντίστοιχη του Louis Bleriot -πάνω από τα Στενά της Αγγλίας- το 1909. Το «μονοπλάνο» του Tillinghast ήταν η επόμενη μεγάλη στιγμή της αεροπορίας δηλαδή. Περί τα τέλη του 1909, μπόλικες αξιοσέβαστες εφημερίδες των ΗΠΑ φιλοξενούσαν ειδήσεις για το αεροπλάνο του Tillinghast, ότι είχε αγγίξει ταχύτητες ακόμα και 483 χλμ/ώρα, ενώ σε ένα αξιοσημείωτο περιστατικό ο πιλότος το είχε επισκευάσει στον αέρα, σε ύψος 4.000 ποδιών. Οι δημοσιογράφοι έκαναν τα πάντα για να ρίξουν μια ματιά στο περίφημο «μονοπλάνο», με τον Tillinghast να τους κρατά στο σκοτάδι, ισχυριζόμενος ότι η βιομηχανική κατασκοπεία καραδοκούσε να του κλέψει την εφεύρεση. Όταν βέβαια οι πιέσεις έγιναν αφόρητες, και περιλάμβαναν ακόμα και κυβερνητικά τηλεφωνήματα, ο Tillinghast συμφώνησε να το παρουσιάσει στον Τύπο τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Κι όταν έφτασε ο μοιραίος μήνας, έγιναν και τα αποκαλυπτήρια. Της φάρσας, εννοείται! Παρά το γεγονός ότι ο Tillinghast δεν παραδέχτηκε ποτέ την πλάκα που σκάρωσε, ο διευθυντής του New England Aero Club έδωσε οριστικό τέλος στο φιάσκο, εκδίδοντας δελτίο Τύπου στο οποίο ανέφερε ότι ο Tillinghast δεν είχε μπει ποτέ στη ζωή του σε αεροπλάνο, πόσο μάλλον να το είχε απογειώσει κιόλας...
Λοχαγός για κλάματα - 1906
Τον Οκτώβριο του 1906, ο άνεργος γερμανός μπαλωματής Wilhelm Voigt έκανε την κίνησή του: φόρεσε την καλοσιδερωμένη στολή του αξιωματικού -την οποία και αγόρασε από ενεχυροδανειστήριο- και πήρε σβάρνα τους δρόμους, συναντώντας τελικά μια ομάδα πεζικάριων. Όντας ανώτερος, τους διέταξε να σταματήσουν, θέτοντάς τους υπό τις προσταγές τους. Τι έκανε με το στρατιωτικό απόσπασμα; Το οδήγησε στο δημαρχιακό μέγαρο του Köpenick (προαστίου του Βερολίνου), όπου και συνέλαβαν τον δήμαρχο και τον ταμία κατηγορώντας τους για υπεξαίρεση! Πριν εγκαταλείψει βέβαια το δημαρχείο, έκλεψε και 4.000 μάρκα από τα ταμεία, πριν εξαφανιστεί με τη λεία. Εννιά μέρες αργότερα βέβαια θα συλλαμβανόταν από την αστυνομία και θα καταδικαζόταν σε 4 χρόνια φυλάκισης, θα απελευθερωνόταν όμως στα 2, έχοντας πάρει χάρη από τον βασιλιά, ο οποίος δεν μπορούσε να αγνοεί πλέον τη φορτική πίεση του λαού να απελευθερωθεί ο κακοποιός. Ο Voigt είχε γίνει λαϊκός ήρωας επειδή γελοιοποίησε τον γερμανικό στρατό!
Η βασιλική αντιπροσωπεία - 1910
Στις 7 Φεβρουαρίου 1910, ο πρίγκιπας της Αβυσσινίας και η βασιλική του ακολουθία καλωσορίζονταν πάνω στο πολεμικό πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού HMS Dreadnought, το καμάρι του στόλου της Βρετανίας. Παρά το αιφνίδιο της επίσημης επίσκεψης, ο κυβερνήτης του πλοίου κατάφερε να παρατάξει τους άντρες του για να αποδώσουν τις δέουσες τιμές στον πρίγκιπα της Αιθιοπίας, ο οποίος έμεινε μάλιστα κατενθουσιασμένος από την υποδοχή. Για την επόμενη ώρα, ο πρίγκιπας και η αποστολή του ξεναγήθηκαν στο περίφημο πολεμικό, εγκαταλείποντας τελικά το καράβι με τον εθνικό ύμνο της Βρετανίας να παιανίζει στο φόντο. Το επόμενο πρωί ωστόσο ο κυβερνήτης έμαθε την αλήθεια. Ο «πρίγκιπας» και η αποστολή του ήταν μέλη του περίφημου λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού κύκλου του Λονδίνου Bloomsbury Group, μια παρέα δηλαδή αστών της ανώτερης τάξης που είχαν μασκαρευτεί σε αιθίοπες βασιλικούς ακολούθους, ντυμένοι μάλιστα με αυθεντικές φορεσιές. Η ομάδα είχε πλαστογραφήσει ακόμα και τηλεγράφημα, το οποίο εστάλη στο πλοίο λεπτά πριν από την άφιξή τους. Ανάμεσα στους πλακατζήδες συγγραφείς και καλλιτέχνες ήταν και η Βιρτζίνια Γουλφ, με μούσι φυσικά και φούμο στο πρόσωπό της...
Βιολογικές αποδείξεις - 1926
Ο αυστριακός επιστήμονας Paul Kammerer ήταν οπαδός της ριζοσπαστικής θεωρίας του λαμαρκισμού, μιας βιολογικής θεωρίας σύμφωνα με την οποία τα ζωικά όντα εξελίχθηκαν βαθμιαία και κάτω από την επίδραση του περιβάλλοντος, στα πρότυπα της κληρονομικότητας των επίκτητων χαρακτηριστικών. Η θεωρία πρέσβευε ότι ένας άνθρωπος θα μπορούσε να αποκτήσει ένα σωματικό ελάττωμα, μια αναπηρία ή μια ουλή για παράδειγμα, ως αποτέλεσμα της κληρονομικότητας, με την ενδεχόμενη απόδειξη της θεωρίας να έχει δραστικές συνέπειες για την ίδια την εξελικτική θεωρία. Για να αποδείξει λοιπόν την υπόθεση, ο Kammerer επιδόθηκε σε ένα πείραμα: τα περισσότερα είδη βατράχων έχουν μαύρα φολιδωτά τμήματα στα πίσω πόδια τους, γεγονός που τα διευκολύνει στο ζευγάρωμα μέσα στο νερό. Το είδος που επέλεξε ο βιολόγος ζευγάρωνε ωστόσο στη στεριά και δεν είχε ανάγκη από τα φολιδωτά αυτά τμήματα, με τον Kammerer να πιστεύει ότι αν ανάγκαζε τον βάτραχό του να ζευγαρώνει πλέον στο νερό, θα εξελισσόταν αποκτώντας τις ίδιες ακριβώς φολίδες με τα άλλα είδη βατράχων, με τους απογόνους του να διαθέτουν πλέον έμφυτο το χαρακτηριστικό, όπως ακριβώς ήθελε η θεωρία του Λαμάρκ. Με τα χρόνια λοιπόν και έπειτα από μπόλικες γενιές βατράχων, ο Kammerer ανακοίνωνε επιτέλους την επιτυχία του! Είχε αποδείξει ότι η λαμαρκιανή κληρονομικότητα ίσχυε, με τις επιπτώσεις στη θεωρία της εξέλιξης να λογίζονται κολοσσιαίες. Εξαιτίας του συντριπτικού αυτού γεγονότος, κάποιος έπρεπε να τεστάρει τους βατράχους του Kammerer, έργο που ανέλαβε ο G.K. Noble, επιμελητής στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Τι βρήκε; Ότι οι βάτραχοι δεν είχαν αποκτήσει μαύρες φολίδες, απλώς κάποιος είχε εγχύσει μαύρο μελάνι στο δέρμα τους! Η αποκάλυψη της απάτης του Kammerer συνοδεύτηκε με την αυτοκτονία του...
Η Μεγάλη Σχολή των Ντισουμπρασιονιστών Ζωγράφων - 1924
Όταν ο αμερικανός συγγραφέας και ειδικός στη λατινική γλώσσα Paul Jordan Smith άκουσε τις κακές κριτικές που συγκέντρωσαν οι πίνακες της γυναίκας του, σκέφτηκε να σπάσει πλάκα με το κύκλωμα της τέχνης. Μια νύχτα λοιπόν πήρε ένα πινέλο και έφτιαξε κάτι που έμοιαζε με έναν τύπο που κρατούσε μια μπανάνα (αν και ήθελε να την κάνει να μοιάζει με αστερία!), ξυπνώντας την επόμενη μέρα ως ρώσος ζωγράφος Πάβελ Τζερντανόβιτς! Το 1925, ο Smith εξέθεσε τον πίνακά του, με τίτλο «Ναι, Δεν Έχουμε Μπανάνες», στο ετήσιο Σαλόνι των Ανεξαρτήτων της Νέα Υόρκης. Οι κριτικοί λάτρεψαν τον πίνακα και έφτασαν στο σημείο να συγκρίνουν τον Τζερντανόβιτς με τον περίφημο γάλλο ζωγράφο Πολ Γκογκέν, την ώρα που το όνομά του φιγούραρε σε επιθεωρήσεις τέχνης (ακόμα και στην αξιοσέβαστη γαλλική έκδοση Review of the True and the Beautiful) ως το επόμενο μεγάλο ταλέντο της ζωγραφικής! Ο Smith απάντησε με μια λεπτομερή βιογραφία του Τζερντανόβιτς, τον οποίο φωτογράφισε μάλιστα ως τον ιδρυτή της ρωσικής σχολής του Ντισουμπρασιονισμού, και έριξε στα πόδια του κόσμου της τέχνης άλλους τέσσερις πίνακες του Τζερντανόβιτς, οι οποίοι συγκέντρωσαν και πάλι διθυραμβικές κριτικές. Το 1927 ωστόσο ο Smith δεν άντεξε και αποκάλυψε τη φάρσα στην εφημερίδα LA Times, με το θέμα να φιλοξενείται μάλιστα στο πρωτοσέλιδο. Οι μάσκες των κριτικών έπεσαν και η εμμονή του κατεστημένου με τη σύγχρονη τέχνη δεν θα έμενε ποτέ πια η ίδια...
Θεατρική φάρσα - 1907
Το 1907, στο θέατρο Hammerstein Victorian Theatre του νεοϋρκέζικου Μπρόντγουεϊ εμφανίστηκε μια ρεκλάμα: μια γυναίκα, με όνομα Sober Sue, θα ανέβαινε στη σκηνή στο διάλειμμα της παράστασης, έχοντας μια πρόκληση για το κοινό: «Κάντε τη Sober Sue να γελάσει και κερδίστε 1.000 δολάρια». Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, άνθρωποι από κάθε γωνιά της Αμερικής συνέρρεαν στο θέατρο για να την κάνουν να γελάσει, χωρίς τύχη ωστόσο. Μετά ανέλαβαν οι σεβαστοί κωμικοί της πόλης, οι οποίοι λαχταρούσαν για ένα πρωτοσέλιδο με το όνομά τους να φιγουράρει ως ο πρώτος κωμικός που έκανε την αγέλαστο πέτρα να σκάσει χαμογελάκι. Ούτε βέβαια αυτοί τα κατάφεραν. Όταν έπεσε η αυλαία και η διαφήμιση ξεκρεμάστηκε, μπόλικους μήνες μετά, με τη Sober Sue να γίνεται χθεσινά νέα, μόνο τότε οι ιθύνοντες του θεάτρου αποκάλυψαν τη φάρσα τους: η Sober Sue υπέφερε από παράλυση προσώπου, με την όλη απάτη να δικαιολογείται ως προσπάθεια να συγκεντρωθούν οι καλύτεροι κωμικοί της Νέας Υόρκης και να δώσουν δωρεάν παράσταση για το κοινό...
Μυστηριώδης αρχαιολογική ανακάλυψη - 1924
O Emile Fradin ήταν ένας 17χρονος αγρότης της Κεντρικής Γαλλίας που μια ωραία πρωία ενημέρωσε τον παππού του ότι είχε ανακαλύψει ένα υπόγειο δωμάτιο στο χωράφι τους, το οποίο ήταν γεμάτο με μυστηριώδη τεχνουργήματα. Πολύ σύντομα, ο τοπικός -και ερασιτέχνης- αρχαιολόγος Antonin Morlet κατέφτασε για να ρίξει μια ματιά, μην μπορώντας να πιστέψει στα μάτια του: μέσα στο δωμάτιο υπήρχαν όλων των λογιών των παράξενα αντικείμενα, από γυάλινα τούβλα και ανθρώπινα οστά μέχρι και ερμαφρόδιτα ειδώλια! Ακόμα και κεραμική επιγραφή υπήρχε σκαλισμένη με μια ακατάληπτη γλώσσα. Οι φήμες για τον άγνωστο αρχαίο πολιτισμό εξαπλώθηκαν σύντομα στη Γαλλία, όταν θα έκανε την επίσκεψή του το Διεθνές Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και θα ισχυριζόταν ότι τα ευρήματα ήταν πλαστά. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε μια σειρά από ανεξάρτητους ερευνητές και αρχαιολόγους να καταφτάσουν στο χωράφι και να αναγνωρίσουν στα αντικείμενα ίχνη της νεολιθικής εποχής, με την ανακάλυψη να αποτελεί αντικείμενο έριδας μέχρι και τη δεκαετία του '80! Στο μεσοδιάστημα, ο Fradin είχε μηνύσει τον διευθυντή του Λούβρου για δυσφήμηση, ενώ είχε και ο ίδιος μηνυθεί για απάτη. Η αιχμή του δόρατος ήταν η ακατάληπτη γλώσσα, η οποία χρονολογούταν πριν από κάθε γραπτό μνημείο του παγκόσμιου πολιτισμού, γεγονός που τράνταζε τον κόσμο της επιστήμης και θα έκανε την ιστορία να ξαναγραφτεί. Και βέβαια η Κεντρική Γαλλία θα γινόταν το αρχιμήδειο σημείο του ανθρώπινου πολιτισμού! Παρά το γεγονός ότι οι σύγχρονες τεχνικές χρονολόγησης αποκάλυψαν ότι πολλά από τα ευρήματα ήταν κατοπινά (13ος-19ος αιώνας), το θέμα της επιγραφής δεν είναι ακόμα και σήμερα εύκολο να απομυθοποιηθεί και να αποδοθεί σε φάρσα, με τους ειδικούς να ερίζουν ακόμα. Και ο μόνος που ήξερε τι πραγματικά συνέβη πέθανε το 2010, σε ηλικία 103 ετών, με τον Fradin να παίρνει το μυστικό στον τάφο...
Ο ραδιο-πανικός του BBC - 1926
Όταν το BBC διέκοψε την κανονική ροή του προγράμματός του στις 16 Ιανουαρίου 1926, κανείς δεν τόλμησε να θέσει εν αμφιβόλω την αλήθεια του «έκτακτου δελτίου»: ένας οργισμένος όχλος ανέργων περιδιάβαινε τους δρόμους του Λονδίνου, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά του, αφήνοντας κυριολεκτικά χάος στην πόλη. Η Εθνική Πινακοθήκη είχε λεηλατηθεί, το Μπιγκ Μπεν είχε γκρεμιστεί, το ξενοδοχείο Savoy καταστράφηκε ολοσχερώς, το κοινοβούλιο πολιορκούταν με πυρά όλμων, την ώρα που ο υπουργός Συγκοινωνιών είχε κρεμαστεί από φανοστάτη! Η επανάσταση μεταδιδόταν ζωντανά στο ραδιόφωνο, με τη φωνή του εκφωνητή να διανθίζεται με κραυγές και ήχους εκρήξεων. Πανικός επικράτησε στο Λονδίνο, με τον κόσμο να τρέχει πανικόβλητος στους δρόμους και τις αστυνομικές αρχές να δέχονται χιλιάδες τηλεφωνήματα για διατάραξη της κοινής ειρήνης! Το BBC ωστόσο αναμετέδιδε απλώς ένα από τα κωμικά σόου του Ronald Knox, το «Broadcasting the Barricades», μια σειρά ξεκαρδιστικών δελτίων ειδήσεων, ένα από τα οποία παρουσίαζε μια αστική ταραχή. Αν οι ακροατές είχαν ακούσει με μεγαλύτερη ψυχραιμία την εκπομπή (και δεν καταλαμβάνονταν από πανικό), θα γινόταν σαφές ότι ο εφιάλτης ήταν απλώς κατασκευασμένος...
Το περίεργο κληροδότημα - 1900
Θαλασσόλυκος από κούνια - 1929
Η Joan Lowell είχε πραγματικά αξιοζήλευτα παιδικά χρόνια: από την ηλικία των δύο ως τα δεκαεφτά της χρόνια, ζούσε μέσα στη σκούνα του πατέρα της, περιδιαβαίνοντας τις θάλασσες και τους ωκεανούς, ζώντας αμέτρητες περιπέτειες. Η συναρπαστική περίοδος που πέρασε στο καράβι θα απαθανατιζόταν στην αυτοβιογραφία της, που εκδόθηκε το 1929 και για την οποία πληρώθηκε με 50.000 δολάρια, με τα δικαιώματα για την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου να ακολουθούν και τις κριτικές να είναι το λιγότερο διθυραμβικές. Όταν ωστόσο άρχισαν να ανακύπτουν οι πρώτες υπόνοιες για το αν οι ιστορίες της ήταν όντως αληθινές, η εφημερίδα San Francisco Chronicle θα έκανε μια ενδελεχή έρευνα για την ανατροφή της Lowell, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η τύπισσα είχε μεγαλώσει στην Καλιφόρνια και δεν είχε βγει στη θάλασσα παρά για μια χούφτα σύντομων ταξιδιών! Η Lowell παραδέχτηκε ότι οι ιστορίες της ήταν «κατά 80% γνήσιες», αποδίδοντας τις υπερβολές στο ποιητικό ελεύθερο, αν και χρόνια αργότερα θα σημείωνε σε συνέντευξή της ότι αν δεν είχε προσδώσει το απαραίτητο αλατοπίπερο, η αυτοβιογραφία της θα παραήταν βαρετή...
Η κορυφαία φάρσα του 20ού αιώνα - 1938
Το απόγευμα της 30ής Οκτωβρίου 1938, το κοινό του ραδιοσταθμού CBS Radio απολάμβανε το μουσικό πρόγραμμα του Ramon Raquello και της ορχήστρας του, όταν δύο μόλις λεπτά μετά την έναρξη της εκπομπής ο σταθμός αναγκάστηκε να διακόψει την κανονική ροή για μια έκτακτη είδηση: οι αστρονόμοι είχαν μόλις διακρίνει τεράστιες μπλε φλόγες να εκτοξεύονται από την επιφάνεια του Άρη. Μετά την «είδηση», συνεχίστηκε κανονικά η συναυλία του Raquello, για να διακοπεί ωστόσο και πάλι λίγο αργότερα, καθώς η επικαιρότητα κάλπαζε: αυτή τη φορά ένας περίεργος μετεωρίτης είχε πέσει στη Γη, κάπου στο Νιου Τζέρσεϊ της Νέας Υόρκης, με τον ρεπόρτερ να αναμεταδίδει επιτόπου από το απόκοσμο σκηνικό. Σε έκπληξη του τρομαγμένου ακροατηρίου, τα γεγονότα γύρω από τον κρατήρα σύντομα θα κλιμακώνονταν σε κάτι ακόμα χειρότερο: ο μετεωρίτης δεν ήταν μετεωρίτης, ήταν στην πραγματικότητα ένα διαστημόπλοιο, μέσα από το οποίο βγήκε ένα πλάσμα με πλοκάμια, πιθανότατα από τον Άρη, το οποίο άρχισε να σκοτώνει τους αυτόπτες μάρτυρες με φονικές θερμικές ακτίνες! Ο Αρειανός επέστρεψε κατόπιν στο σκάφος του, για να κάνει και πάλι την εμφάνισή του λίγο αργότερα μέσα σε μια τεράστια τρίποδη φονική μηχανή. Αυτό ήταν, ο πόλεμος των κόσμων μόλις είχε αρχίσει: 7.000 πάνοπλοι αρειανοί στρατιώτες είχαν αποβιβαστεί στη Γη για να την κατακτήσουν. Γενικευμένος πανικός επικράτησε αυτόματα, με τον κόσμο να κρύβεται ή να ετοιμάζεται να διαφύγει (ποιος ξέρει για πού!). Αργότερα βέβαια τη νύχτα όλοι θα πληροφορούνταν την αλήθεια: ήταν απλώς η εβδομαδιαία εκπομπή του Όρσον Γουέλς, που λόγω του Halloween αποφάσισε να κάνει ένα δραματικότατο αφιέρωμα στην ιστορία του H.G. Wells «Ο Πόλεμος των Κόσμων»! Ο πανικός εκατομμυρίων ανθρώπων δεν έχει όμοιό του στην ανθρώπινη ιστορία της μαζικής επικοινωνίας...
πηγη
